Gleba, woda i powietrze

Gleba, woda, powietrze – to nieożywione części ekosystemów, które nas otaczają, a jakość których warunkuje nasze życie.

Ekosystem to jedno z podstawowych pojęć w ekologii, ale podobnie jak sama „ekologia” jest terminem wieloznacznym. Określenie ekosystem stosowane bywa w odniesieniu do dowolnego układu składającego się z elementów żywych lub żywych i nieożywionych, pozostających ze sobą w rozmaitych relacjach. Przy tak szerokim ujęciu ekosystemem można nazwać dowolny układ ekologiczny z organizmami żywymi, od kolonii bakterii na pożywce poczynając, na całej biosferze kończąc

Usługi ekosystemowe – koncepcja blisko związana z ekonomią ekologiczną i pojęciem kapitału naturalnego. Definiowane są najczęściej jako wkład naturalnych ekosystemów w szeroko pojęty dobrobyt człowieka. Usługi ekosystemowe mogą być interpretowane jako dochód wypływający z kapitału naturalnego.

Jakkolwiek określenie „usługi” może sugerować służebną rolę Ziemi wobec ludzi to jednak powinniśmy odejść od pojęcia usług ekosystemowych jako stawiających Ziemię w pozycji przedmiotu eksploatacji stosowanie do naszych niepohamowanych i rosnących ciągle potrzeb. Natura umożliwia nam przeżycie a jej złożoność wciąż przekracza nasze zrozumienie – powinniśmy więc z nią współpracować a nie ją kształtować.

Przy współpracy naukowców z całego świata stworzono ocenę wpływu człowieka na środowisko „Millennium Ecosystem Assessment”, zgodnie z którą usługi ekosystemowe można podzielić na 4 kategorie:

zaopatrzeniowe, dzięki którym uzyskujemy zasoby naturalne, surowce oraz produkty rolne pochodzenia roślinnego i zwierzęcego,
regulacyjne, związane z funkcjami środowiska, takimi jak oczyszczanie powietrza i regulacja klimatu, przeciwdziałanie powodziom, erozji gleby, zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób i szkodników,
wspomagające, obejmujące procesy ekosystemowe niezbędne do produkcji wszystkich pozostałych usług, np. krążenie pierwiastków, podtrzymywanie różnorodności biologicznej, tworzenie siedlisk glebowo-wodnych, cykl hydrologiczny,
kulturowe, tj. walory estetyczne, rekreacyjne, kulturowe, duchowe oraz dydaktyczne i naukowo-poznawcze.

GLEBA

Gleby stanowią główny element ekosystemów lądowych, a ich znaczenie i kluczowa rola w życiu człowieka i innych organizmów żywych jest niezaprzeczalna. Gleby są powszechnie eksploatowane zgodnie z ekonomicznymi i społecznymi potrzebami, a ludzie często zmieniają jakość i funkcje gleb podejmując decyzje dotyczące ich przeznaczenia i użytkowania.

WODA

Ekosystemy wodne nie tylko stanowią obszary cenne przyrodniczo. Woda stanowi produkt handlowy, lecz jest także wspólnym dobrem i ograniczonym zasobem, który należy chronić i wykorzystywać w zrównoważony sposób, zarówno pod względem jakości, jak i ilości. Zasoby wodne znajdują się jednak pod dużą presją różnych sektorów, takich jak rolnictwo, przemysł, turystyka, transport i energia.

POWIETRZE

Niezmiernie ważny składnik biotopu warunkujący nasze przetrwanie gdyż oddychanie to najbardziej podstawowy proces fizyczny w organizmie człowieka. Powietrze, którym oddychamy, zawiera jednak substancje zanieczyszczające, które mogą być niezwykle szkodliwe zarówno dla ludzi, jak i dla środowiska. Głównymi źródłami zanieczyszczenia powietrza są przemysł oraz transport.